Trở thành nhà sản xuất chân tay giả thông minh sau tai nạn mất 2 chân

Ngày: 2020-09-07

Hầu hết người Mỹ đều biết Hugh Herr. Thoạt đầu, ông là vận động viên leo núi nổi tiếng. Gần chục năm mất 2 chân sau tai nạn, Herr trở thành thủ lĩnh chuyên ngành chân tay giả hiện đại. Sản phẩm của ông là mơ ước của những người không may thiếu tay/chân.

 Từ thắt lưng Hugh Herr trở xuống là tập hợp cấu tạo bằng vật liệu titan, cácbon, silic và vô số ốc vít. Hai chân Herr có 12 computer, 5 cảm ứng vận động và hệ truyền lực hoạt động mô phỏng cơ bắp.

“Thậm chí, giờ đây tôi còn cảm giác... sung sướng vì bị mất chân ở tuổi vị thành niên”, Hugh Herr - Giáo sư điện tử cơ sinh học kiêm thủ lĩnh chuyên ngành chân tay giả thông minh thuộc Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) chân thành chia sẻ tại một cuộc họp báo ở Trung tâm TED.

Từng khóc suốt ngày liên tục 2 năm sau tai nạn

Sinh năm 1964 ở thành phố Lancaster, bang Pennsylvania, Mỹ, thời còn là cậu bé tuổi vị thành niên, không có gì cho thấy, lớn lên Herr sẽ trở thành nhà sáng chế chân tay giả làm chúng ta liên tưởng đến người máy sinh học trong các phim khoa học viễn tưởng. Bé Hugh lười học đến mức các thầy cô giáo đều tiên đoán, đường học vấn của cậu chỉ có thể kết thúc ở bậc trung học.

Thay vào đó, nhiều phương tiện truyền thông quả quyết, bé Hugh sẽ trở thành ngôi sao bộ môn leo núi. Ngay năm 8 tuổi, bé đã chinh phục đỉnh núi Mount Temple ở Canada (cao 3.544m trên mực nước biển). 17 tuổi, Herr được công nhận là một trong những vận động viên leo núi giỏi nhất nước Mỹ.

Tuy nhiên, kỳ tích đã kết thúc tháng 1/1982. Sau khi khó khăn chinh phục đỉnh Huntington Ravine trên núi Washington ở New Hampshire, Herr cùng nhà leo núi Jeff Batzer bất ngờ bị cơn bão tuyết cực mạnh quật xuống thung lũng Vịnh Lớn - nơi họ bị mất phương hướng và lạc 3 ngày 3 đêm trong môi trường cực băng giá (-29 độ C). Vào thời điểm may mắn được giải cứu, cả hai vận động viên đều bị tê cóng nghiêm trọng. Các bác sĩ buộc phải cắt cụt từ đoạn dưới đầu gối cả hai chân Herr. Bạn đồng hành Batzer thì bị cắt chân trái và bàn tay phải.

Sau phẫu thuật, cho dù được bố mẹ mua cho bộ chân giả đắt tiền nhất, song Herr vẫn chỉ có thể nhúc nhắc di chuyển trong khuôn viên nhà ở. Thất vọng! Chưa đầy 18 tuổi, chàng trai trẻ thậm chí không muốn nghe ai nhắc đến bộ môn thể thao leo núi.

Nghe người thân thuật lại, Herr khóc cả ngày liên tục 2 năm liền. Tuy nhiên, sang năm thứ 3, Hugh cắn răng và quyết tự mình hóa giải rắc rối thiếu 2 chân. 20 tuổi, Herr tự giam mình trong xưởng mộc của bố, mày mò vẽ bản thiết kế, rồi miệt mài đục, đẽo và sau đó thử nghiệm vài mẫu chân giả bằng gỗ.

Hugh Herr trình diễn sản phẩm chân giả mới tại cuộc họp báo ở Trung tâm TED, 2014.

Sản phẩm bất tử

Chính khi đó Hugh Herr ham sáng chế nảy ý tưởng mà đến nay người nổi tiếng vẫn theo đuổi. Trái với đa số chân/tay giả truyền thống, sản phẩm của Herr không mô phỏng hình mẫu chân/tay đích thực. “Hầu hết nhà sản xuất tập trung vào hình thức bên ngoài. Đó là sai lầm lớn. Cần phải làm mới sản phẩm của tạo hóa, thay vì mù quáng sao chép nguyên bản. Trong khi chân/tay giả thông minh với chất liệu titan, thậm chí hoàn toàn không liên tưởng nguyên bản, vẫn có thể rất bắt mắt”, nhà sáng chế lý giải.

Để hiện thực hóa giấc mơ, Herr quyết theo học đại học. Đầu tiên, anh tốt nghiệp cử nhân Vật lý - Đại học Millersville; tiếp theo, hoàn thành luận văn thạc sĩ về kỹ thuật cơ khí tại Viện Công nghệ Massachusetts; sau đó là tiến sĩ Vật lý Sinh học tại Đại học Harvard danh tiếng.

Bằng bất cứ giá nào Herr cũng không muốn quay trở về với chân tay giả thông thường. “Sinh học đặt chúng ta vào quá trình thoái hóa. Nhưng kỹ thuật sinh học, tức sự kết nối máy móc thông minh, như mặt hàng chân tay giả nhân tạo của tôi trang bị cho con người là sản phẩm bất tử”.

“Cặp chân giả của tôi không bao giờ tử vong. Hơn thế, chúng còn giúp tôi kéo dài tuổi thọ”, nhà sáng chế chia sẻ và giây lát sau lý giải với tất cả người có mặt ngạc nhiên rằng, sau 30 năm, vào dịp sinh nhật 80 tuổi của mình, Herr sẽ đi lại nhanh hơn và chắc chắn hơn nhờ bộ chân giả đặc biệt.

Đắt nhưng ưu điểm vượt trội

“Sự thật chân tay giả thông minh đắt hơn nhiều so với sản phẩm cùng loại truyền thống, song sản phẩm mới ưu việt hơn hẳn. Tệ nhất với sản phẩm truyền thống là tổn thất khắc phục hậu quả phụ của chân tay giả chất lượng kém. Chi phí lớn nhất không phải là tiền mua sản phẩm mà những liệu pháp và tân dược người sử dụng buộc phải áp dụng để chống chọi với đau đớn do chân tay giả thiết kế tồi. Lỗi thiết kế thường dẫn đến viêm nhiễm, nơi mặt da tiếp xúc với tất vớ kết nối chân/tay giả với điểm mấu chân/tay cụt. Đó là chưa kể tình trạng người sử dụng phải đi khập khiễng, mệt mỏi kinh niên, khuyết tật tư thế và cuối cùng là mắc bệnh thấp khớp hoặc sự cố cột sống”, GS. Hugh Herr chia sẻ.

Nhà sản xuất chân tay giả thế hệ mới biết rõ bản thân ông nói gì. Đã nhiều năm đối với trên 10 triệu người trên thế giới đã phải phẫu thuật tháo chân, Herr là vị cứu tinh đích thực. Với đóng góp vào sự phát triển của y học, ông đã nhận được hàng chục khoản tài trợ nghiên cứu, các giải thưởng và danh hiệu Nhà sáng chế năm do tạp chí Time bình chọn.

Bàn chân kỹ thuật sinh học

Năm 2014, gần như tất cả người Mỹ đều nhắc đến câu chuyện của nữ nghệ sĩ vũ ballet Haslet-Davis - nạn nhân vụ đánh bom khủng bố trong thời gian diễn ra cuộc thi chạy marathon ngày 15/4/2013 ở Boston.

“Tôi không phải là nạn nhân. Tôi đã được GS. Hugh Herr mang lại cuộc sống mới”, nữ nghệ sĩ vũ ballet bị mất bàn chân trong vụ đánh bom khủng bố chân thành chia sẻ.

Adrianne trở lại biểu diễn trên sân khấu, giống như chị chưa từng gặp tai nạn. Tất cả nhờ bàn chân giả công nghệ hiện đại phi thường, sản phẩm do GS. Hugh Herr xúc động vì câu chuyện của chị đã tạo ra. Đó là bàn chân giả được thiết kế, chế tạo đặc biệt dành cho nghệ sĩ vũ ballet đầu tiên trên thế giới.

Nhóm chuyên gia do GS. Herr chủ trì đã lắp đặt vào sản phẩm hàng chục cảm ứng điện tử thu thập thông tin về hoạt động cơ bắp, xương và dây chằng nữ nghệ sĩ trong thời gian khiêu vũ. Những dữ liệu này sau đó được “tái chế” bởi máy vi tính siêu nhỏ điều khiển chức năng bàn chân giả.

Adrianne Haslet-Davis tin chắc, không lâu nữa chị sẽ lấy lại phong độ không thua kém thời gian trước tai nạn. Hiện nữ nghệ sĩ đã trở thành đại sứ của kỹ thuật sinh học và nhân chứng thuyết phục cho triết lý sống “không bao giờ sớm đầu hàng”.

Kể từ thời gian đó, GS. Herr liên tục xuất hiện trên các phương tiện truyền thông đại chúng. Người nổi tiếng tiết lộ, mỗi ngày, ông nhận hàng chục thư điện tử từ những người đã được ông giúp họ sớm trở lại cuộc sống bình thường. Một trong số họ viết, ngay khi bắt đầu mang sản phẩm chân giả của GS. Herr, anh ta có cảm giác như cái chân bị nạn sống lại bình thường. Bệnh nhân khác bộc bạch, trong thời gian 1 tháng mang chân giả kỹ thuật sinh học, bà đã giảm béo được vài kilogam.

“Khoảng 5 năm nữa, chúng tôi sẽ triển khai kế hoạch cài thiết bị “cấy” với chức năng liên kết hoạt động cơ bắp với sản phẩm chân/tay giả để cải thiện chất lượng phối hợp hoạt động của chúng. Khoảng mươi năm nữa, chúng ta sẽ có thể kết nối chân/tay giả vật liệu titan với hệ thần kinh. Nhờ thế, người sử dụng sẽ có cảm giác cả ở bộ phận chân/tay giả. Và chừng 15 năm nữa, tôi hy vọng sẽ tung ra thị trường thế hệ sản phẩm mới được điều khiển bởi não bộ người sử dụng”, nhà sáng chế Hugh Herr tự tin tuyên bố.

Vinh Thu

((Nguồn: Hugh Herr: Moje nogi nie umrą nigdy))